کمتر کسی در جهان پیدا می‌شود که به پیتزا علاقه نداشته باشد، در سال‌های اخیر به غذای محبوبی تبدیل شده است که دیگر کمتر شهری را می‌توان در سراسر دنیا یافت که رستوران‌های مجللی که این غذا را به مشتریان خود ارائه می‌دهند وجود نداشته باشد.
نام «پیتزا» با نام «ایتالیا» و شهر «ناپل» گره خورده است. واژه‌ی پیتزا، یک واژه ی ایتالیایی به معنای «خوراک همه چیز درهم» است. اما این غذای پرطرفدار، راه درازی را پیموده تا به یک غذای جهانی تبدیل شود.
در این مقاله کاریز می‌خواهیم چگونگی به وجود آمدن و قدمت این غذای محبوب و خوشزه را برایتان بیان کنیم.
تاریخچه حضور پیتزا در رژیم غذایی مردم جهان
سربازان داریوش بزرگ (486- 521 پیش از میلاد ) نوعی نان پهن را روی سپرهای خود می‌پختند و روی آن را با پنیر و خرما می‌پوشاندند. «یونانی‌ها» پختن چنین نان‌هایی را از ایرانیان آموختند. این نان از یونان به روم رفت و در جنوب ایتالیا معمول شد.
گفته‌های یک تاریخدان رومی به نام «مارکوس پورسیوس کاتو» نشان می‌دهد که ۳۱۰ سال پیش از میلاد مسیح، رومی‌ها نان‌های گرد و پهنی را که با ترکیب آرد و آب درست می‌کردند روی سنگ‌های داغ می‌پختند و با روغن زیتون و سبزیجات مختلف می‌خوردند.
پیتزا از روم به ایتالیا برده شده است و در ابتدا، افراد پیتزا را غذایی مناسب برای فقرا می‌دانستند، اما برخی دیگر بر این باورند که اصل پیتزا مربوط به مردمان یونانی‌الاصل ساکن در جنوب ایتالیا در ماگناگریسیا برمی‌گردد.
باستان شناسان در حین حفاری‌های خود در شهر «پمپی» در ایتالیا به بقایای از ساختمان قدیمی برخوردند که تصور می‌شود مغازۀ پیتزا فروشی در آن زمان بوده‌اند. البته پیتزا در آن زمان به شکل امروزی وجود نداشت و فقط شامل نان مسطح گردی بود که با آرد عمل می‌آمد و همراه ادویه و روغن پخته می‌شد.
تاریخچه ورود پیتزا به ایتالیا
گوجه فرنگی برای اولین بار در قرن شانزدهم وارد اروپا شده اما در ابتدا آن را میوه‌ای سمی می‌دانستند تا این که در اواخر قرن هجدهم، مردم فقیرنشین ناپل از آن به عنوان ماده‌ی اصلی در نان‌های پیتزا شکل خود استفاده کردند.
این نان‌های پیتزایی، به زودی توجه جهان گردان را به خود جلب کرد و آن‌ها را به مناطق فقیرنشین ناپل کشاند. مورخان و کارشناسان، مهد اصلی پیتزا را در منطقه‌ی ناپل در جزیره‌ی سیسیل ایتالیا که دارای مردمی خون گرم و خوش قریحه است می‌دانند.
براساس روایاتی آمده است که «امبرتو» پادشاه وقت ایتالیا و همسرش «ملکه مارگاریتا» در سال 1889 میلادی هنگامی که تصمیم به یک سفر سراسری در قلمرو حکومت خود گرفته بودند، مشاهده کردند که مردم فقیر ناپل در دستان خود نان ضخیمی دارند که بر آن اندکی گوجه فرنگی و پنیر است.
ملکه به ملازمان خود دستور داد تا تکه‌ای از آن غذا را برایش بیاورند و پس از خوردن آن از این غذای ناشناخته که به پیتزا شهرت داشت خوشش آمد.
از آن پس برای این پیتزا ، نان گرد و پهنی تهیه کردند و بعد آن را با کمک گوجه فرنگی، پنیر و ریحان تازه به رنگ پرچم ایتالیا تهیه کردند و به احترام ملکه این غذا «پیتزای مارگاریتا» نامگذاری شد و به سرعت تمام مردم ایتالیا به خوردن پیتزا مارگاریتا روی آوردند و پیتزای مارگاریتا یکی از پر طرفدارترین غذاهای ایتالیایی شد.
این پیتزا استانداردی را تعیین کرد که تا به امروز در سراسر جهان در پیتزاها وجود دارد، تا حدود سال 1830 میلادی، پیتزاها در دکه‌های کنار خیابان به فروش می‌رسیدند و اولین پیتزا فروشی به نام «آنتیکاپورت آلبا» برای اولین بار در ناپل باز شد.
نزدیک به یک قرن، پیتزا به همین شیوه در ایتالیا سرو شد و به دلیل علاقه ملکه به آن، به یک غذای ملی تبدیل شد و امروزه مصرف میلیون‌ها عدد پیتزا در روز بخشی از عادت خوراکی مردم جهان شده به حدی که ایتالیایی‌ها می‌گویند:
«ما با پیتزا جهان را فتح کردیم».
تاریخچه ورود پیتزا به آمریکا
سال ۱۸۹۷ میلادی یک مهاجر ایتالیایی به نام «جناردو لومباردی» به آمریکا سفر کرده و طرز پخت این غذا را با خود به آمریکا برد و با افتتاح یک رستوران پیتزافروشی در محله ایتالیایی نشین نیویورک، کار خود را آغاز کرده و پیتزا را وارد رژیم غذایی آمریکایی‌ها کرد.
اوایل، آمریکایی‌ها میلی به خوردن پیتزا نداشتند و تنها مشتریان پیتزاهای لومباردی، ایتالیایی‌ها بودند لومباردی برای جذب آمریکایی‌ها مواد روی پیتزا را کمی تغییر داد تا با ذائقه آمریکایی‌ها هم شکل شود.
به سرعت آمریکایی‌ها هم به خوردن پیتزا علاقه مند شدند تا جایی که به علت ازدهام مشتریان، فضای مغازه لومباردی دیگر پاسخگوی مشتریان نبود و پیتزافروشی‌های دیگری نیز در آمریکا افتتاح شدند و از دهه ۵۰ به بعد، انواع پیتزا در اشکال و سایزهای بزرگتر به سبک آمریکایی با نان‌های کلفت و مواد زیاد، پرطرفدار شد.
کارخانجات زیادی به تولید گسترده پیتزا و حتی نوع یخ زده و منجمد آن روی آوردند و همچنان مواد اولیه تمام این پیتزاها همان سس گوجه و پنیر فراوان بود که برای اولین بار ایتالیایی‌ها به کار بردند ودر تمام این سال‌ها جایگزینی برای آن پیدا نشده است.
تاریخچه ورود پیتزا به ایران
تاریخ ورود پیتزا به ایران به فردی به نام داوود برمی‌گردد، داوود و دوستش که به آلمان رفته بودند، برای اولین بار در کافه‌ای با پیتزا روبه‌رو می‌شوند و به این فکر می‌افتند تا این غذا را به کشور خود آورده و شروع به پخت و فروش پیتزا به هموطنان خود کنند.
این دو نفر در سال 1340 در خیابان نوفل لوشاتو در تهران یک مغازۀ پیتزا فروشی باز می‌کنند که هنوز فعالیت می‌کند. پیتزا از این مغازه و آرام‌آرام به مردم ایران معرفی شد.
پس از آن مغازه‌های دیگر با ایده‌های جدید نیز به آن اضافه شده و به‌طور که امروزه تعداد فست‌فودها بسیار زیاد هستند و این فست فود خوشمزه را همۀ افراد از پیر و جوان، کودک و بزرگسال دوست داشته و مصرف می‌کنند.
با توجه به مدل‌های مختلف این غذا در پخت آن محدودیتی وجود ندارد و هر شخص با توجه به سلیقه و ذائقۀ خود می‌تواند این غذای لذیذ را استفاده کرده و از آن لذت ببرد.
کاریز با توجه به موارد پزشکی و مضر بودن این فست فود، توصیه می‌شود که در مصرف آن زیاده‌روی نشود. این غذا به دلیل وجود پنیر پیتزا که بسیار سنگین است بهتر است در وعدۀ غذایی ناهار مورد استفاده قرار گیرد.
